“TİCARİ ELETRONİK İLETİ” GÖNDERİLMESİ SEBEBİYLE OLUŞACAK SORUNLARIN KVKK YÖNÜYLE İNCELENMESİ

Veri sorumlusu tarafından müşterilerin telefon numaraları, mail adresleri ve diğer bilgileri sektörel olarak değişkenlik göstermekle birlikte yalnızca veri işleme amacı doğrultusunda meşru olarak kullanılabilmektedir.

Veri sorumlusu bir hastane, hastaların telefon numaralarına veya e-posta adreslerine gerekli durumlarda sağlık durumları hakkında bilgi vermek amacıyla ileti gönderebilir. Bunun dışında hastane tarafından, hastane hakkında bilgi verilmesi, hastanede çalışan doktorlar hakkında bilgi verilmesi, hastane tarafından gerçekleştirilen etkinliklerin bildirilmesi, tebrik, kutlama gibi meşru veri işleme amacı dışında amaçlarla gönderilen iletiler “ticari elektronik ileti” kapsamında kalacaktır.

Kişisel Verileri Koruma Kurulu, veri sorumluları ve veri işleyenler tarafından ilgili kişilerin e-posta adreslerine veya SMS ya da çağrı ile cep telefonlarına reklam bildirimleri/aramaları yönlendirilmesinin önüne geçilmesini teminen bir ilke kararyayımlamıştır.

Kurul’un 16/10/2018 tarihli ve 2018/119 no.lu kararı gereğince; “İlgili kişilerin rızalarını almadan ve Kanunun 5 inci maddesinde hüküm altına alınan işleme şartlarını sağlamadan, telefon numaralarına SMS göndermek, arama yapmak veya e-posta adreslerine posta göndermek suretiyle reklam içerikli ileti yönlendiren veri sorumluları ile veri sorumluları adına reklam içerikli mesaj/e-posta göndermek veya arama yapmak amacıyla ilgili kişilerin açık rızaları bulunmaksızın bu verileri kullanan veri işleyenlerin söz konusu veri işleme faaliyetlerini Kanunun 15 inci maddesinin (7) numaralı fıkrası uyarınca derhal durdurması gerekir.”

Kurul’un ilke kararı gereğince ticari elektronik ileti gönderilmesi için veri sorumlusu tarafından ilgilinin açık rızasının alınması zorunludur. Yine 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’un 3. maddesi gereğince açık rızanın; belirli bir konuya ilişkin olması, bilgilendirmeye dayanması, özgür iradeyle açıklanması gerekir.

Sms ya da e-posta içerisinde yer alan iptal kodu veya bildirimleri durdurulması amacıyla belirtilen diğer yöntemler açık rızanın yerini tutmayacaktır.

Hizmet sağlayıcı olarak hastanenin 6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanunu dayalı olarak da ilgiliden onay alması zorunludur. 6563 sayılı Kanun ve bu Kanuna ilişkin olarak yayımlanan “Ticari İletişim ve Ticari Elektronik İletiler Hakkında Yönetmelik” uyarınca hizmet sağlayıcının mal ve hizmetlerini tanıtmak, pazarlamak ya da kutlama ve temenni gibi içeriklerle alıcıların elektronik iletişim adreslerine ticari elektronik iletiler gönderilebilmesi için alıcının (müşterinin) kendisinden onay alınması gerekiyor.

Bu onayın alınış şekli ise ilgili Yönetmeliğin 7 nci maddesi açıkça tarif edilmiştir; (1) Onay, yazılı olarak veya her türlü elektronik iletişim aracıyla alınabilir. Onayda, alıcının ticari elektronik ileti gönderilmesini kabul ettiğine dair olumlu irade beyanı, adı ve soyadı ile elektronik iletişim adresi yer alır. (2) Fiziki ortamda alınan onayda, onayı verenin imzası aranır. (3) Onayın elektronik ortamda alınması durumunda, onayın alındığı bilgisi, reddetme imkânı da tanınmak suretiyle, alıcının elektronik iletişim adresine aynı gün içinde iletilir. (4) Alıcının elektronik iletişim adresine ticari elektronik ileti gönderilerek onay talebinde bulunulamaz. (5) Onay; abonelik, satış ve üyelik sözleşmesi gibi bir sözleşmenin içeriğine dahil edilerek alınıyorsa sözleşmenin sonunda, olumlu irade beyanından veya imzadan önce, ticari elektronik ileti kenar başlığı altında, reddetme imkanı da tanınarak en az on iki punto ile yazılarak alınır. (6) Acentelik, özel yetkili işletme ya da bayilik sözleşmesindeki taraflardan birine verilen onay; bu sözleşmeye konu mal, hizmet veya marka ile sınırlı olarak sözleşmenin diğer tarafı için de verilmiş kabul edilir. (7) Hizmet sağlayıcı aldığı onayı, kendi mal veya hizmetleri ile birlikte olmak kaydıyla promosyon olarak sunulan mal ve hizmetler için de kullanabilir. Ancak bu promosyon ilişkisinin bir sözleşmeye bağlı olma şartı aranır. (8) Onay metninde, olumlu irade beyanı önceden seçilmiş olarak yer alamaz. (9) Hizmet sağlayıcı, alıcıdan ticari elektronik ileti onayı vermesini, sunduğu mal ve hizmetin temini için ön şart olarak ileri süremez. (10) Onayın alındığına ilişkin ispat yükümlülüğü hizmet sağlayıcıya aittir.” Tacir veya esnaf olan alıcıların elektronik iletişim adreslerine gönderilen ticari elektronik iletiler için ise önceden onay alınması zorunluluğu bulunmuyor. Ancak tacir ve esnafların reddetme hakkını kullanmaları halinde onayları alınmadan ticari elektronik ileti gönderilemiyor.

Özetle; 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’ndan kaynaklanan yukarıdaki yükümlülükler ve 6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’dan kaynaklanan yükümlülükler birlikte değerlendirildiğinde, ilgili kişilerin e-posta adreslerine veya SMS ya da çağrı ile cep telefonlarına reklam bildirimleri/aramaları yönlendirilebilmesi için ilgili kişilerin kendilerinden açık rıza/onay alınması zorunluluğu ortaya çıkmaktadır.

6698 sayılı Kanun uyarınca yayımlanan 2018/119 sayılı ilke kararına aykırılıktan ötürü (kişisel verilerin izinsiz işlenerek reklam yapıldığı) KVKK tarafından 25.000 TL’den 1.000.000 TL’ye kadar idari para cezası uygulanması riski bulunmaktadır.

6563 sayılı Kanun uyarınca izinsiz pazarlama yapıldığı gerekçesiyle ilgili Ticaret İl Müdürlükleri tarafından 1.000 TL’den 5.000 TL’ye kadar idari para cezası verilebileceğini bu ceza şikayet durumuna bağlı olarak 10 katına kadar arttırılabilir.